چیزهایی که ایرانی‌ها در کانادا از آن تعجب می‌کنند (عجیب‌ترین تفاوت‌ها)

وقتی ایرانی‌ها برای تحصیل، کار یا شروع یک کسب‌وکار به کانادا مهاجرت می‌کنند، معمولاً یک سؤال مشترک دارند:
«چه چیزهایی در کانادا ما را شوکه می‌کند؟»
این سؤال فقط درباره تفاوت آب‌وهوا یا زبان نیست؛ بلکه درباره جزئی‌ترین رفتارهایی است که ممکن است در زندگی روزمره باعث تعجب شما شود و حتی روی روند ادغام فرهنگی‌تان اثر بگذارد. بسیاری از کسانی که با رویای ساختن آیندهای بهتر، چمدان‌های خود را به مقصد کانادا میبندند،از جزئیات و شوک‌های فرهنگی کوچکی که در انتظارشان است بی خبرند.

تصور کنید در اولین روز کاری خود در کانادا هستید؛ همکارانتان مدام از شما عذرخواهی می‌کنند، مدیرتان انتظار دارد او را با نام کوچک صدا بزنید و وقتی درباره قیمت خانه همکارتان می‌پرسید، با سکوتی سنگین مواجه می‌شوید! درک عمیق تفاوت‌های فرهنگی ایران با کانادا، کلید طلایی برای تبدیل شدن از یک “تازه وارد” به یک “شهروند موفق” است.

مهاجرت به کانادا فقط تغییر یک کشور نیست، بلکه ورود به یک فرهنگ و سبک زندگی کاملاً جدید است. از نحوه تعاملات اجتماعی و قوانین نانوشته گرفته تا سیستم اداری و حتی عادات خرید، همه چیز میتواند برای یک تازه‌وارد ایرانی عجیب و شگفت‌انگیز باشد. شناخت این تفاوت‌ها، کلید اصلی برای یک سازگاری سریع و موفقیت‌آمیز است. در این مطلب، به بررسی عمیق و صادقانه این تفاوت‌ها میپردازیم تا سفر مهاجرتی شما روان‌تر از همیشه باشد.

پیشنهاد مقاله: شوک فرهنگی پنهان بعد از مهاجرت به کانادا: چرا افراد دچار افسردگی می‌شوند؟

چرا شناخت تفاوت‌های فرهنگی پیش از مهاجرت مهم است؟

برای راه‌اندازی شغل موردنظرتان، درس خواندن، و زندگی روزمره، دانستن تفاوت های فرهنگی به شما کمک میکند.

1.     وقت‌شناسی، اصل مقدس کانادایی‌ها

شاید بتوان بی اغراق گفت که این تفاوت فرهنگی میان ایرانیان و کانادایی‌ها، اولین شوک فرهنگی شما باشد! در کانادا، چند دقیقه دیر رسیدن، میتواند نوعی بی‌احترامی به حساب آید. به عنوان مثال، جلسات کاری دقیقا راس ساعت برگزار میگردند، وقت دکتر، استاد دانشگاه یا مدیر شرکت را اگر دیر کنید، حتی ممکن است وقت شما را لغو کنند و تمام رفت و آمدها کاملا برنامه‌ریزی شده هستند.

چرا این موضوع برای مهاجران مهم است؟

• اگر دانشجو هستید، به‌موقع تحویل دادن تکالیف نقش مستقیم در نمره دارد.
• اگر کارمند یا صاحب کسب‌وکار هستید، وقت‌شناسی یکی از معیارهای اصلی اعتبار حرفه‌ای شما محسوب می‌شود.

2.     احترام فراوان به حریم شخصی افراد

برخی سوالاتی که درمورد زندگی خصوصی افراد است در ایران متداول است؛ هرچند که امروزه پرسیدن این قبیل سوالات برای بعضی افراد در حکم ورود به حریم شخصی است و عملی ناخوشایند قلمداد میشود، اما همچنان این سوالات پرسیده میشود. سوالاتی مثل وضعیت تأهل، سن افراد، درآمد و میزان حقوق و حتی چنین سوالی: «چرا بچه‌دار نمی‌شوید؟!»

این قبیل سوالات در کانادا بسیار زشت و عملی بی‌ادبانه است. حتی هنگام مکالمه باید فاصله فیزیکی حفظ شود. توجه داشته باشید که حتی ورود در مکان هایی مانند اتاق شخصی و فضای کاری، بسیار ناپسند است.

3.     لطفاً از صف رد نشوید! (کانادایی‌ها این موضوع را جدی می‌گیرند)

یکی دیگر از تفاوت های ایرانیان با کانادایی‌ها، رعایت صف‌هاست. کانادایی ها برای هرچیزی صف دارند و به خوبی آن را رعایت میکنند. برای سوار شدن اتوبوس، خرید دارو از داروخانه، خرید قهوه و برای همه چیز؛ مسئله‌ای که ای کاش در ایران هم رعایت میشد!

4.     «Sorry» کلمه‌ای که روزانه ده‌ها بار می‌شنوید

کانادایی‌ها به «مودب‌ترین مردم دنیا» مشهورند. اولین چیزی که به محض ورود به کانادا متوجه خواهید شد، تکرار کلمه “Sorry” است. شاید شنیده باشید که اگر در خیابان کسی به شما تنه بزند، او عذرخواهی می‌کند؛ اما عجیب‌تر آنکه اگر شما به کسی تنه بزنید، باز هم او عذرخواهی می‌کند!

این یکی از بارزترین تفاوت‌های فرهنگی ایران با کانادا است. در ایران، عذرخواهی معمولاً به معنای پذیرش تقصیر است. اما در فرهنگ مردم کانادا، کلمه “ببخشید” نوعی ابزار برای حفظ هارمونی اجتماعی و نشان دادن ادب است، نه لزوماً اعتراف به اشتباه.

• اگر کسی به شما برخورد کند → می‌گوید «Sorry»
• اگر شما به او برخورد کنید → باز هم او می‌گوید «Sorry»
• اگر کسی احساس کند مزاحم شده → «Sorry»
• حتی برای رد کردن درخواست هم ابتدا «Sorry» می‌گویند.

این رفتار در نگاه اول ممکن است مصنوعی به‌نظر برسد، اما بخشی از فرهنگ ارتباطی کاناداست. اگر کسی به شما لبخند زد یا در را برایتان باز نگه داشت، حتماً با لبخند و تشکر پاسخ دهید. نادیده گرفتن این رفتارها، بی‌ادبی تلقی می‌شود.

5.     مفهوم تعارف و صمیمیت در کانادا

در فرهنگ ایرانی، تعارف کردن بخش جدایی‌ناپذیر روابط اجتماعی است. همه ی ما عادت داریم برای هرچیزی تعارف کنیم و گاهی مرز بین صمیمیت و احترام مبهم میشود. اما در کانادا اصلا چیزی تحت عنوان تعارف وجود ندارد.

• کانادایی‌ها رک‌گو و صریح هستند! مثلا اگر به شما پیشنهادی دهند، معمولاً یک بار آن را مطرح میکنند. اگر پاسخ «نه» باشد، دیگر پیشنهاد را تکرار نمیکنند و از شما دلخور هم نمیشوند. این صراحت مردم کانادا ممکن است در ابتدا کمی سرد و بی احساس به نظر آید، اما در حقیقت نوعی احترام به حریم شخصی طرف مقابل است.
• پیدا کردن دوست در کانادا زمان‌بر تر از ایران است. روابط معمولاً با سرعت کمتری عمیق میشوند و بیشتر بر پایه فعالیت‌های مشترک مثل ورزش، کار و از این قبیل موارد شکل میگیرند. رفت‌وآمدهای خانوادگی و مهمانی رفتن سرزده چیزی که در ایران متداول است، در کانادا خیلی کمتر اتفاق میوفتد.

پیشنهاد مقاله: نگرانی‌ها دربارۀ مدل چندفرهنگی در کانادا

6.     احترام به حقوق شهروندی

نکته‌ای که مخصوصاً برای صاحبان کسب‌وکار اهمیت دارد

در کانادا:

• هر قانونی «واضح، قابل فهم و در دسترس» است
• تخلف کوچک هم جریمه دارد
• فرقی بین شهروند و مهاجر نیست

برای مثال:
اگر شما یک رستوران یا فروشگاه راه‌اندازی کنید، قوانین بهداشت، مالیات و رضایت مشتری کاملاً مشخص و شفاف است.

این نظم قانونی یکی از دلایلی است که بسیاری از کارآفرینان ایرانی از فضای کسب‌وکار کانادا استقبال می‌کنند.

7.     کانادا، کشوری چند فرهنگی با تنوع فرهنگی عظیم

در بعضی شهرها مثل تورنتو و ونکوور آن‌قدر تنوع قومی و فرهنگی بالاست که:

• شاید در یک روز با ۱۰ ملیت مختلف برخورد کنید
• غذاهای تمام کشورهای دنیا را در یک منطقه پیدا می‌کنید
• هیچ‌کس درباره لهجه شما قضاوت نمی‌کند

برای ایرانی‌هایی که عادت به جامعه نسبتاً یک‌دست دارند، این تنوع فرهنگی شگفت‌انگیز است.

8.     سیستم کاری مبتنی بر نتیجه نه ساعت کاری

یکی از تفاوت‌هایی که ایرانی‌های شاغل در کانادا را شگفت‌زده می‌کند:

• «کی کار را تحویل می‌دهی؟» مهم‌تر از «چند ساعت کار می‌کنی؟» است
• مرخصی و استراحت حق جدی کارمند محسوب می‌شود
• جلسات کوتاه و موثرند، نه طولانی

این موضوع برای افرادی که می‌خواهند در کانادا بیزنس یا استارتاپ راه بیندازند بسیار جذاب است.

9.     کار داوطلبانه کردن

در ایران کمتر رایج است، اما در کانادا:

• دانشجویان برای رزومه از فعالیت داوطلبانه استفاده می‌کنند
• شرکت‌ها برای اعتبار اجتماعی این کار را انجام می‌دهند
• جامعه به شدت به این فرهنگ وابسته است

اگر دانشجو هستید، داشتن «ساعات کار داوطلبانه» برای اپلای یا پیدا کردن کار بسیار ارزشمند است.

پیشنهاد مقاله: چطور کار داوطلبانه در کانادا مسیر شغلی مهاجران و دانشجویان را متحول میکند؟

10.     انعام، اختیاری که اجباری است

یکی از موارد گیج‌کننده در بحث تفاوت‌های فرهنگی ایران با کانادا، موضوع انعام دادن است. در ایران انعام دادن در رستوران‌ها رایج است اما درصد مشخصی ندارد. در کانادا، انعام بخش مهمی از درآمد کارکنان خدماتی را تشکیل می‌دهد.

راهنمای سریع انعام در کانادا:

• رستوران‌ها: ۱۵٪ تا ۲۰٪ از کل صورت‌حساب (قبل از مالیات).
• آرایشگاه‌ها: ۱۵٪ تا ۲۰٪.
• رانندگان تاکسی و اوبر: ۱۰٪ تا ۱۵٪.
• باربرها و خدمات هتل: ۱ تا ۲ دلار برای هر چمدان.

ندادن انعام در کانادا به این معنی است که از خدمات بسیار ناراضی بوده‌اید و ممکن است با برخورد سرد کارکنان مواجه شوید.

تفاوت‌های اقتصادی و سیستم مالی

سیستم اقتصادی کانادا بر پایه‌هایی استوار است که برای بسیاری از ایرانیان کاملاً جدید است. درک این تفاوت‌ها برای مدیریت مالی موفق ضروری است.

پیشنهاد مقاله: اولین تجربه مالیات‌دهی در کانادا؛ از کجا شروع کنیم و چه تخفیف‌هایی بگیریم؟

1.     سیستم اعتباری (Credit Score)شناسنامه مالی شما

شاید بتوان گفت که یکی از عجیب ترین مواردی که یک تازه‌وارد با آن مواجه میشود، سیستم امتیاز اعتباری یا کردیت اسکور است. در ایران، اعتبار افراد بیشتر بر اساس شناخت شخصی، سابقه کاری یا داشتن چک و ضامن سنجیده میشود،اما در کانادا:

• کردیت اسکور چیست؟ یک عدد سه رقمی که نشان میدهد شما چقدر در بازپرداخت بدهی‌های خود خوش‌حساب هستید و این عدد تقریباً برای هرکار مهمی ضروری است مثل اجاره کردن منزل، اخذ وام مسکن و ماشین، خریدهای قسطی و در برخی موارد، برای استخدام در برخی مشاغل.

• چگونه ساخته میشود؟ با استفاده مسئولانه از کارت اعتباری  و پرداخت به موقع صورت‌حساب‌ها. ساختن یک سابقه اعتباری خوب از اولین روزهای ورود به کانادا، یکی از هوشمندانه‌ترین کارهای مالی است که میتوانید انجام دهید. بسیاری از موکلان ما در راز ویزا، با راهنماییه‌ای تیم ما توانسته‌اند از همان ابتدا مسیر درستی را برای ساختن اعتبار مالی خود آغاز کنند.

پیشنهاد مقاله: راهنمای جامع افتتاح حساب بانکی در کانادا برای تازه‌واردان

2.     مالیات شفاف

یکی دیگر از تفاوت‌های زندگی در کانادا که در خرید روزمره خود را نشنا میدهد، سیستم مالیات بر فروش (GST/HST) است. در ایران، قیمت نهایی همان عددی است که روی کالا میبینید. اما در کانادا:

• قیمت روی برچسب + مالیات: تمامی قیمت هایی که روی کالاها در فروشگاه حک شده، قیمت نهایی نیستند. هنگامی که میخواهید پرداخت کنید، بین 5 تا 15% مالیات بر آن افزوده میشود. این درصد در استان‌های مختلف، فرق میکند.

• مالیات بر درآمد: سیستم مالیات بر درآمد نیز بسیار دقیق و نظام‌مند است. هر سال، تمام افراد مقیم کانادا موظف به پر کردن فرم‌های مالیاتی و گزارش درآمد خود هستند. خبر خوب این است که بسیاری از هزینه‌ها (مانند هزینه‌های پزشکی، کمک‌های خیریه یا برخی هزینه‌های مربوط به کار) میتوانند از درآمد مشمول مالیات شما کسر شوند. برای اطلاعات دقیقتر در این زمینه، مراجعه به وبسایت رسمی آژانس درآمد کانادا  بهترین منبع است.

پیشنهاد مقاله: مالیات بر درآمد تازه‌ واردان در سال اول؛ معافیت‌ ها و نکات کلیدی

سبک زندگی و عادات روزمره

تفاوت‌ها فقط به مسائل بزرگ محدود نمیشوند؛ این جزئیات کوچک زندگی روزمره هستند که فرهنگ یک کشور را میسازند.

1.     فرهنگ رانندگی و احترام به عابرپیاده

رانندگی در کانادا تجربه‌ای آرام و منظم است. خبری از بوق‌های بی‌مورد، ویراژ دادن یا سبقت‌های خطرناک نیست. اما مهمترین نکته، اولویت مطلق عابر پیاده است.

• توجه ویژه به خط عابرپیاده: به محض اینکه عابر پیاده قصد عبور از خط‌کشی را داشته باشد، حتی اگر فقط نوک پایش را لب جدول گذاشته باشد، تمام خودروها موظف هستند کاملا توقف کنند. این قانون به شدت رعایت میشود و عدم رعایت آن جریمه‌های سنگینی دارد.

پیشنهاد مقاله: تفاوت سبک رانندگی در کانادا و ایران | 10 تجربۀ واقعی که شما را غافلگیر می‌کند!

2.     سکوت و آرامش در فضای عمومی

در مترو، اتوبوس و یا کتابخانه، مردممعمولاً با صدای بلند صحبت نمیکنند یا با تلفن حرف نمیزنند. حفظ آرامش در فضاهای عمومی یک هنجار اجتماعی مهم است. این سکوت ممکن است برای ایرانیانی که به محیط‌های شلوغ و پر سروصدا عادت دارند، در ابتدا کمی غریب باشد.

3.     فرهنگ “خودت انجام بده” (DIY – Do It Yourself)

در کانادا، هزینه خدماتی مانند لوله‌کشی، برقکار و نجار بسیار بالاست. بسیاری از مردم ترجیح میدهند کارهای تعمیراتی جزئی خانه را خودشان انجام دهند.

سیستم اداری و بهداشت و درمان

سیستم بوروکراسی و خدمات درمانی کانادا نیز تفاوت‌های بنیادینی با ایران دارد که دانستن آنها ضروری است.

در کانادا برای انجام امور اداری معمولا باید وقت قبلی گرفته و در صف انتظار باشید و باید صبور باشید و طبق فرآیندهای تعریف شده عمل کنید. این سلسله مراتب معمولا به صورت آنلاین انجام میشود و کاملا منظم و قابل پیگیری است اما خب سرعت آن کمتر از انتظار شماست.

سیستم بهداشت و درمان

کانادا به سیستم بهداشت و درمان همگانی و رایگان خود افتخار میکند. اما این سیستم چگونه کار میکند؟

• پزشک خانواده: اولین قدم پس از دریافت کارت بهداشت استانی، پیدا کردن یک پزشک خانواده است. این پزشک، مرجع اصلی شما برای تمام مسائل پرشکی غیراورژانسی است و در صورت نیاز، شما را به متخصص اصلی ارجاع میدهد. گمان نکنید که به سرعت میتوانید پزشک خانواده را بیابید. یافتن پزشک خانواده کمی زمان‌بر خواهد بود.
• زمان انتظار برای متخصص: یکی از انتقاداتی که به سیستم درمانی کانادا وارد میشود این است که زمان انتظار برای دیدن پزشک متخصص و یا عمل‌های جراحی غیراورژانسی، بسیار طولانی است. مثلا از چند هفته تا چند ماه این زمان متغیر است.

چنانچه پزشک هستید و تمایل دارید به کانادا مهاجرت کنید، این مقاله میتواند برای شما مفید باشد: پکیج پزشکان عمومی، مدارک، هزینه‌ها، زمان‌بندی

جدول مقایسه سریع: ایران vs کانادا

جمع‌بندی آمادگی، کلید موفقیت

مهاجرت به کانادا یک ماجراجویی هیجان‌انگیز است که زندگی شما را متحول خواهد کرد. همانطور که دیدیم، تفاوت‌های زندگی در کانادا بسیار گسترده‌تر از آب‌وهوا و زبان است و جنبه‌های عمیق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را در بر میگیرد. شناخت این تفاوت‌ها و پذیرش آنها با ذهنی باز، نه تنها از شوک‌های فرهنگی جلوگیری میکند، بلکه به شما کمک میکند سریعتر در جامعه جدید ادغام شوید و از تجربه زندگی در این کشور زیبا لذت ببرید.

به یاد داشته باشید که هر مهاجری این مسیر را طی کرده است. بسیاری از مشتریان موفق ما در راز ویزا که امروز در کانادا کسب‌وکار خود را راه انداخته‌اند یا در بهترین دانشگاه‌ها تحصیل میکنند، در ابتدا با همین چالش‌ها روبرو بودند. مهم این است که صبور باشید، سوال بپرسید و  بدانید که چندان هم آمیخته شدن با فرهنگ کاناداییان سخت و دشوار نیست فقط  کافی‌ست برای یادگیری فرهنگ جدید تلاش کنید. لازم نیست هویت ایرانی خود را فراموش کنید، بلکه کافی است قوانین بازی در زمین جدید را یاد بگیرید. ما در راز ویزا افتخار می‌کنیم که نه تنها در پروسه حقوقی ویزا، بلکه در مسیر تبدیل شدن به یک شهروند جهانی موفق در کنار شما هستیم.

آیا برای شروع فصل جدید زندگی‌تان در کانادا آماده‌اید؟ مسیر مهاجرت پیچیدگی‌های خود را دارد، اما با یک راهنمای باتجربه، این مسیر هموار می‌شود. همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید یا فرم ارزیابی رایگان را در سایت پر کنید تا شرایط شما را برای بهترین روش مهاجرتی بررسی کنیم.